Hedendaagse componisten ontwikkelen met boventonen nieuwe timbres.
Elke muzikale toon bestaat in feite uit een mengsel van harmonische boventonen, die in een vaste rekenkundige verhouding tot elkaar staan (1:2:3:4 enz.). Orgelbouwers kennen dit natuurverschijnsel al eeuwen en stellen hun mixtuurregisters samen uit pijpjes met verschillende boventonen. Klokken en sommige slaginstrumenten danken hun specifieke klank aan het feit dat hun boventonen niet altijd netjes in de reeks passen.
Hedendaagse componisten als Vivier benutten dit verschijnsel door akkoorden op te bouwen met tonen uit het boventoonspectrum. Daarnaast kunnen ze gebruikmaken van een ander natuurlijk gegeven, de (heel zachte) lage en hoge bijklanken die ontstaan wanneer twee tonen samen klinken, en som- en verschiltonen worden genoemd, omdat het hier eenvoudigweg gaat om het optellen en aftrekken van trillingsgetallen.
Zo ontstaan uit de combinatie van rekenkunst en intuïtie totaal nieuwe, ongehoorde timbres. Let ook maar eens op de piccolo’s in Ravels Bolero.
Lees verder op de website van De Volkskrant >